وابط تهران با قاره سبز از زمان شروع جنگ در روسیه و اوکراین وارد فاز جدیدی شده است. اتحادیه اروپا با روی کار آمدن جو بایدن، رییس جمهوری آمریکا در ابتدا تلاش کرد تا در نقش یک میانجی‌گر میان ایران و ایالات متحده ظاهر شود و در لوای نقش‌آفرینی جوزپ بورل، مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا تلاش کرد تا نقش پررنگی در مذاکرات احیای برجام بازی کند؛ اما این تلاش، با شروع درگیری میان روسیه و اوکراین، رنگ باخت. هر چه آتش جنگ میان دو طرف شعله‌ورتر می‌شد، دنیا شاهد ادعاهایی در خصوص کمک نظامی از سوی ایران به روسیه بود که با ادعای اوکراین بر روی حضور پهپادهای ایرانی رنگ دیگری گرفت؛ اینجا بود که اروپا فاز جدیدی از رویارویی با ایران شد و تلاش کرد تا روابط خود را با ایران روز به روز کمتر کند و راه خود را از موافقان احیای برجام جدا نماید. حالا اما مدتهای زیادی است که روابط تجاری ایران و اروپا هم هر روز، سردی بیشتری را تجربه می‌کند. برخی تحلیل‌گران، روابط مه‌آلود ایران و اروپا را در کارنامه دیپلمات‌های ایران نقطه تاریکی می‌دانند و برخی دیگر معتقدند که درست در ماههای باقیمانده تا انتخابات ریاست جمهوری ایالات متحده آمریکا، این روابط تیره و تار به نفع ایران نیست؛ هر چند این دیدگاه مخالفانی هم دارد. برای بررسی روابط ایران با اروپا در ماههای گذشته، اقتصاد آنلاین گفتگویی با رحمان قهرمان‌پور، کارشناس مسائل بین‌الملل به گفتگو پرداخته ‌است. روابط ایران با اروپا یک جنبه هویتی دارد که از ابتدای جمهوری اسلامی ایران وجود داشته و هنوز هم وجود دارد. منظور از این جنبه هویتی آن است که اروپا بخشی از مجموعه غرب است که جمهوری اسلامی ایران، آن را به عنوان «دگرهویتی» خود تعریف کرده است. اگر بخواهیم به زبان ساده بگوییم، در روایت هویتی جمهوری اسلامی ایران، یکی از علل مشکلات اصلی دنیا و به تبع آن، جمهوری اسلامی ایران، سلطه غرب بر نظام بین‌الملل است و اروپا هم بخشی از این نظام سلطه است. یعنی در کنار آمریکا، اروپا هم بخشی از نظام سلطه تلقی می‌شود؛ بنابراین افت و خیز در روابط ایران با اروپا از ابتدا وجود داشته است. روابط ایران با انگلیس بعد از مساله سلمان رشدی و روابط ایران با فرانسه، دانمارک، سوئد یا کشورهای دیگر اروپایی، به خوبی این شرایط را نشان می‌دهد. در واقع با بیشتر کشورهای اروپایی و با خود اتحادیه اروپا مشکلاتی در این حوزه وجود داشته است. این نگاه با اینکه در سال‌های اخیر تا حدی رقیق شده، ولی هنوز از بین نرفته است. به عبارت ساده‌تر، تا زمانی که جمهوری اسلامی ایران نگاه هویتی به اروپا دارد و اروپا را بخشی از نظام سلطه می‌بیند، این افت و خیزها در روابط ایران و اروپا وجود خواهد داشت. بدبینی در روابط دوجانبه، یکی از محصولات همین نگاه هویتی است. درست است که بی‌اعتمادی در روابط ایران و اروپا کمتر از بی‌اعتمادی در روابط ایران با آمریکا است، ولی در قیاس با سایر کشورها به عنوان مثال در روابط ایران با کشورهای عربی، میزان بی‌اعتمادی خیلی بیشتر است. حال در دوره‌های مختلف، این بی‌اعتمادی کمتر و بیشتر شده است. مثلاً این بی‌اعتمادی در «میکونوس» به اوج خودش رسید و بعد از برجام کمتر شد؛ به نحوی که روابط ایران از سال 2016 میلادی با اروپا بهتر شده است؛ هر چند دوباره بعد از داستان جنگ روسیه و اوکراین، این بی‌اعتمادی تشدید شده و شاید بگوییم روابط فعلی ایران با اتحادیه اروپا و کشورهای اروپایی در کمترین حد سیاسی خودش در چهار دهه گذشته قرار دارد.