یکی از مهم ترین موضوعات در بررسی عملکرد مالی شرکت ها و سنجش عملکرد آنها، آشنایی با گزارش ماهانه شرکتهای بورسی و استفاده از گزارشات ماهانه شرکت ها در تحلیل بنیادی برای بدست آوردن سود آینده می باشد.

در بورس اوراق بهادار شرکت‌های پذیرش شده حاضر، موظف هستند که گزارش عملکرد ماهانه خود را به صورت ماهانه منتشر کنند که شامل مقدار تولید، نرخ فروش و مقدار فروش شرکت می‌باشد.

این گزارشات معمولا تا ده روز بعد از اتمام ماه منتشر میشود که به سرمایه گذار در تشخیص این مسئله کمک میکند که آیا شرکت دارای روند عملیاتی مناسبی هست یا خیر!

پس از پی بردن به اهمیت بررسی این نوع گزارشات، برآن شدیم که این گزارشات را برای صنایع مختلف ارزیابی کنیم تا بتوان تصمیمات بهینه تری برای سرمایه گذاری اتخاذ نماییم.

در ابتدا ذکر این نکته ضروری است که به علت سهم فروش 95 درصدی آهن و فولاد از بازار فروش فلزات اساسی، فلزات گرانبها غیر آهن را در گروهی جداگانه قرار دادیم تا بتوانیم موثرتر به بررسی آن بپردازیم.

در کنار صنعت فولاد به عنوان بزرگترین بخش صنایع فلزی، تولید فلزات غیرآهنی نیز به دلیل دسترسی به معادن و منابع غنی در کشور، سوخت ارزان قیمت، نیروی کار بالقوه و… به عنوان یکی از مهمترین صنایع تأثیرگذار در رشد اقتصادی کشور شناخته می‌شود. به طور کلی با توجه به ظرفیت‌های موجود در حوزه معادن و همچنین نیاز به گسترش صادرات غیر نفتی در کشور، آینده روشنی برای صنعت فلزات اساسی می‌توان در نظر گرفت. هر چند که نباید از مشکلاتی همچون تأمین مالی مورد نیاز، عدم وجود ثبات اقتصادی، مشکلات ورود تکنولوژی و… نیز چشم‌پوشی کرد. همچنین بررسی عوامل تاثیر گذار بر روی قیمت این گروه خود میتواند معیاری برای تصمیم گیری سهامداران با توجه به شرایط مختلف کشور باشد که به صورت اجمالی به برخی از آن عوامل خواهیم پرداخت:

• نحوه قیمت‌گذاری محصولات: یکی از مهمترین عوامل تأثیرگذار بر سودآوری شرکت‌های گروه فلزات غیرآهنی نحوه قیمت‌گذاری محصولات آن‌هاست. مرجع قیمت گذاری محصولات بسته به بازار فروش می‌تواند متفاوت باشد. در بازارهای صادراتی نرخ محصولات بر اساس قیمت‌های جهانی محاسبه می‌شود. اما در بازارهای داخلی نرخ فروش محصولات معمولا در بورس کالا و بر اساس قیمت دلار نیمایی محاسبه شده و در میان خریداران رقابت می‌گردد. در موارد محدودی نیز نرخ‌های فروش بر اساس مصوبه هیئت مدیره شرکت تعیین می‌شوند. لذا بسته به بازارهای هدف هر شرکت، سرمایه‌گذاران می‌بایست به نحوه قیمت‌گذاری محصولات آن‌ها توجه ویژه‌ای داشته باشند.
• نحوه دسترسی، تأمین و نرخ مواد اولیه: مورد مهم و موثر دیگر در تحلیل بنیادی گروه فلزات غیرآهنی بحث نحوه دسترسی به مواد اولیه است. معمولا بخش قابل توجهی از بهای تمام شده محصولات این گروه را بهای مواد اولیه آن‌ها تشکیل می‌دهد. هر چند که بعضی از شرکت‌ها خود مالک معادن هستند و مشکلی در تأمین مواد اولیه ندارند، اما لازم است که این موضوع به صورت تک به تک در مورد هر یک از شرکت‌ها بررسی شود.
• نرخ ارز: در سال‌های اخیر افزایش نرخ ارز اثرات مشخص و قابل لمسی بر بازارهای مختلف سرمایه‌گذاری علی‌الخصوص بازار سرمایه گذاشته است. این افزایش معمولا به صورت جهش یکباره و چند برابری در یک زمان کوتاه و سپس کاهشی اندک و کنترل چند ساله از طریق نهادهای دولتی رخ می‌دهد. به دنبال افزایش نرخ ارز، نرخ فروش محصولات صادراتی افزایش یافته و شرکت‌ها تمایل زیادی برای صادرات محصولات خود خواهند داشت. هم زمان با این اتفاق و کاهش فروش داخلی و بر هم خوردن عرضه و تقاضا، بازارهای داخلی نیز کم و بیش خود را با این افزایش نرخ ارز و تورم ایجاد شده تطبیق می‌دهند.
• برنامه‌های توسعه شرکت‌های حوزه معادن و فلزات
• سیاست‌گذاری دولت در حوزه صنایع فلزی: همان طور که گفته شد در سال‌های گذشته دولت جمهوری اسلامی ایران حساب ویژه‌ای بر روی افزایش تولید و صادرات صنایع معدنی کشور باز کرده است. شواهد نشان می‌دهد که میزان تولید فعلی به راحتی پاسخ‌گوی نیازهای داخلی است. از آن جا که بخش صنایع و معادن به راحتی قابلیت دور زدن تحریم‌ها را دارد، احتمالا در سال‌های آتی و در صورت ادامه تحریم‌های بین‌المللی شاهد توجه ویژه بخش‌های دولتی به تولید محصولات معدنی و فلزی خواهیم بود. به نظر می‌رسد بهبود روابط تجاری و سیاسی با کشورهای توسعه‌یافته، انتقال تکنولوژی روز دنیا به داخل، بازگشت ثبات اقتصادی به کشور، رفع موانع تولید و تسهیل تأمین مالی پروژه‌ها و طرح‌های توسعه باید در اولویت دولت‌های آتی قرار گیرد.

در اینجا ما میزان فروش داخلی و صادراتی تمام شرکت های این صنعت را به تفکیک و از سال 1400 جمع آوری کرده  و عناصری که میتوانند در افزایش یا کاهش فروش شرکت دخیل باشند، اعمم از مقدار فروش داخلی و صادراتی و حتی نرخ فروش آنها، مورد بررسی قرار دادیم.

لازم به ذکر است که شرکتها بر اساس ارزش بازار آنها طبقه بندی شده اند.

• شرکت ملی صنایع مس ایران (فملی) در فروردین ماه به درآمد فروش 6372 میلیارد تومانی رسید که نسبت به ماه گذشته آن 53% کاهش پیدا کرده است. از علت آن میتوان به کاهش 67% مقدار فروش داخلی و 64% مقدار فروشی صادراتی آن اشاره کرد.

• شرکت آلومینیوم ایران (فایرا) در فروردین ماه به درآمد فروش 884 میلیارد تومانی رسید که نسبت به ماه گذشته آن 41% کاهش پیدا کرده است. از علت آن میتوان به کاهش 37% مقدار فروش داخلی آن اشاره کرد.

• شرکت کالسیمین (فاسمین) در فروردین ماه به درآمد فروش 403 میلیارد تومانی رسید که نسبت به ماه گذشته آن 38% کاهش پیدا کرده است. از علت آن میتوان به کاهش 70% مقدار فروش داخلی به همراه افزایش نرخ فروش 10% یکی از محصولات استراتژیک آن (شمش روی) اشاره کرد.

• شرکت صنایع مس شهید باهنر (فباهنر) در فروردین ماه به درآمد فروش 404 میلیارد تومانی رسید که نسبت به ماه گذشته آن 67% کاهش پیدا کرده است. از علت آن میتوان به کاهش 63% مقدار فروش داخلی آن اشاره کرد.

• شرکت گروه کارخانه های تولیدی نورد الومینیوم (فنوال) در فروردین ماه به درآمد فروش 45 میلیارد تومانی رسید که نسبت به ماه گذشته آن 69% کاهش پیدا کرده است. از علت آن میتوان به کاهش 66% مقدار فروش داخلی آن اشاره کرد.

• شرکت ملی سرب و روی ایران (فسرب) در فروردین ماه به درآمد فروش 13 میلیارد تومانی رسید که نسبت به ماه گذشته آن 86% کاهش پیدا کرده است. از علت آن میتوان به کاهش 94% مقدار فروش داخلی به همراه افزایش نرخ فروش 24% یکی از محصولات استراتژیک آن (شمش روی) اشاره کرد.

• شرکت فرآوری مواد معدنی ایران (فرآور) در فروردین ماه به درآمد فروش 261 میلیارد تومانی رسید که نسبت به ماه گذشته آن 505% افزایش پیدا کرده است. از علت آن میتوان به فروش صادراتی آن (248 میلیارد تومان) که در ماه گذشته درآمد صادراتی نداشت، اشاره کرد.

• شرکت صنعتی و معدنی کیمیای زنجان گستران (کیمیا) در فروردین ماه به درآمد فروش 32 میلیارد تومانی رسید که نسبت به ماه گذشته آن 87% کاهش پیدا کرده است. از علت آن میتوان به عدم فروش صادراتی که ماه گذشته 63% از حجم کل فروش بود، اشاره کرد.

• شرکت ذوب روی اصفهان (فروی) در فروردین ماه به درآمد فروش 31 میلیارد تومانی رسید که نسبت به ماه گذشته آن 64% کاهش پیدا کرده است. از علت آن میتوان به کاهش 72% مقدار فروش صادراتی آن اشاره کرد.

• شرکت زرین معدن آسیا (فزرین) در فروردین ماه به درآمد فروش 30 میلیارد تومانی رسید که نسبت به ماه گذشته آن 82% کاهش پیدا کرده است. از علت آن میتوان به کاهش 54% مقدار فروش داخلی و عدم فروش صادراتی آن اشاره کرد.

• شرکت آلومتک (فالوم) در فروردین ماه به درآمد فروش 13 میلیارد تومانی رسید که نسبت به ماه گذشته آن 83% کاهش پیدا کرده است. از علت آن میتوان به کاهش 62% مقدار فروش داخلی و عدم فروش صادراتی آن اشاره کرد.

• شرکت سوژمیران (فسوژ) در فروردین ماه درآمد فروشی نداشته است.  این امر البته اتفاقی تکراری برای این شرکت در فروردین ماه است.

• شرکت تولید و توسعه سرب و روی ایرانیان (فتوسا) در فروردین ماه به درآمد فروش 19 میلیارد تومانی رسید که نسبت به ماه گذشته آن 78% کاهش پیدا کرده است. از علت آن میتوان به عدم فروش صادراتی آن اشاره کرد.

• شرکت گسترش صنایع روی ایرانیان (فگستر) در فروردین ماه به درآمد فروش 92 میلیارد تومانی رسید که نسبت به ماه گذشته آن 97% افزایش پیدا کرده است. از علت آن میتوان به افزایش 1250% مقدار فروش داخلی (که البته تنها 12% از حجم فروش کل ماه قبل را عهده دار بود) در کنار کاهش 83% مقدار فروش صادراتی و درآمد حاصل از ارائه خدمات آن اشاره کرد.

• شرکت صنعت روی زنگان (زنگان) در فروردین ماه به درآمد فروش 8.9 میلیارد تومانی رسید که نسبت به ماه گذشته آن 44% کاهش پیدا کرده است. از علت آن میتوان به کاهش 22% مقدار فروش داخلی به همراه افزایش نرخ فروش 24% یکی از محصولات استراتژیک آن (آهک هیدراته) اشاره کرد.

• شرکت آلومراد (فمراد) در فروردین ماه به درآمد فروش 11 میلیارد تومانی رسید که نسبت به ماه گذشته آن 57% کاهش پیدا کرده است. از علت آن میتوان به کاهش 58% مقدار فروش داخلی آن اشاره کرد.