اقتصاد آنلاین ـ پرستو بهرامی راد؛ مذاکرات برجامی به نقطه‌ای رسیده است که احتمالاً به احیا یا مرگ کامل این پرونده می‌‌انجامد. با این حال میز مذاکره پایان ماجرا را مشخص میکند.در هفته‌های اخیر تنش میان تهران و واشنگتن و حتی ایران و آژانس بالاتر رفته است. بسیاری از کارشناسان به بن‌بست رسیدن مذاکرات را محتمل می‌دانند. با این حال هنوز مشخص نیست که پایان یک سال و خورده‌ای مذاکره به کجا خواهد رسید.
رابرت مالی: متعهد به مسیر دیپلماسی معنادار در قبال ایران هستیم
رابرت مالی نماینده ویژه دولت آمریکا در امور ایران روز جمعه در حساب کاربری خود در توئیتر با باز نشر توییت انریکه مورا معاون دبیر کل سرویس اقدام خارجی اتحادیه اروپا، ضمن قدردانی از انریکه مورا و جوسپ بورل به خاطر ادامه همکاری نزدیک با آمریکا مدعی شد: ما همچنان در مشورت با همکاران اروپایی، متعهد به مسیر دیپلماسی معنادار می‌مانیم.
انریکه مورا معاون دبیرکل سرویس اقدام خارجی اتحادیه اروپا با انتشار تصویری در توئیتر از دیدار و رایزنی مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا و نماینده ویژه آمریکا در امور ایران در یک شام کاری درباره برجام خبر داد.
معاون دبیرکل سرویس اقدام خارجی اتحادیه اروپا در این توئیت نوشت: با جوسپ بورل و رابرت مالی یک شام کاری در بروکسل داشتم. گفت وگوی مفصلی درباره برجام و چشم‌اندازهای منطقه‌ای در خاورمیانه در سطح وسیع‌تر داشتیم. مالی تعهد آمریکا برای بازگشت به برجام را تکرار کرد.
تارنمای «العربی الجدید» به نقل از منابعی خبر داد که «جوزسپ بورل»، مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا به احتمال زیاد اوایل هفته آینده به تهران سفر خواهد کرد تا درباره تحولات توافق هسته ای و از سرگیری مذاکرات وین که بیش از سه ماه است متوقف شده، گفت و گو کند.
العربی الجدید از قول این منابع که نامشان را فاش نکرده، نوشت : در روزهای اخیر رایزنی‌هایی میان ایران و کمیسیون سیاست خارجی اتحادیه اروپا برای ایجاد مقدمات سفر بورل به تهران انجام شده است و دو طرف مقدمات را آغاز کرده‌اند و به احتمال زیاد اگر تحول خاصی روی ندهد، بورل شنبه آینده به ایران سفر می کند.
منابع ایرانی در پاسخ به این سوال که آیا بورل حامل پیامی از طرف آمریکایی ها برای انتقال به تهران است یا خیر، گفتند که بورل و معاونش، «انریکه مورا» به ویژه در ماه های اخیر مشغول تبادل نظر و انتقال پیام های تهران و واشنگتن بوده اند و بر این اساس، احتمالاً او در این سفر حامل پاسخ آمریکا به پیشنهادها و طرح‌های مهم ایران خواهد بود و اکنون توپ در زمین واشنگتن است و اگر آمریکا منطقی برخورد کند توافق در وین در اسرع وقت به دست خواهد آمد.
این منابع خاطرنشان کردند: «دولت آمریکا با وجود ارسال پیام هایی به تهران از طریق میانجی ها مبنی بر آمادگی بازگشت به مذاکرات، تاکنون تصمیم مناسبی که منجر به انعقاد توافق هسته ای شود، نگرفته است.
این منابع پیش بینی می کنند که در جریان سفر هفته آینده بورل به تهران برای از سرگیری موعد مذاکرات وین دو طرف توافق کنند.
سخنگوی مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا نیز روز جمعه به وقت محلی اعلام کرد که سفر جوسپ بورل به ایران به عنوان بخشی از تلاش های جاری در خصوص بازگرداندن برنامه جامع اقدام مشترک (برجام) به اجرای کامل است.
پیتر استانو افزود که مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا امروز و فردا (۲۴ و ۲۵ ژوئن) در تهران خواهد بود و «به عنوان هماهنگ کننده برجام با حسین امیرعبداللهیان وزیر امور خارجه ایران و سایر همتایان ذیربط ایرانی دیدار و گفت و گو خواهد کرد.»
هم زمان مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا با انتشار پیامی در توئیتر تصریح کرد که دیپلماسی تنها راه بازگشت به اجرای کامل توافق هسته‌ای و معکوس کردن تنش های فعلی است.
وزیر امور خارجه جمهوری اسلامی ایران و جوزسپ بورل، مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا، شنبه گذشته در باره مذاکرات وین که از ۱۱ مارس به حالت تعلیق درآمده است، تلفنی گفت وگو کردند.
حسین امیر عبداللهیان در این گفت و گو تاکید کرد که تهران همواره از مذاکره منطقی و مبتنی بر نتیجه استقبال کرده است اما برای رسیدن به توافق خوب و پایدار ضروری است طرف مقابل رفتارهای دوگانه و متناقض خود را کنار بگذارد.
وی همچنین از تلاش های بورل برای رسیدن به توافق استقبال کرد و گام های غیر سازنده و شتابزده آمریکا را بویژه در صدور قطعنامه در شورای حکام آژانس بین المللی انرژی اتمی مورد انتقاد قرار داد.
دور هشتم مذاکرات رفع تحریم‌ها که از ششم دی‌ماه سال گذشته آغاز شد، از ۲۰ اسفند ۱۴۰۰ به پیشنهاد مسؤول سیاست خارجی اتحادیه اروپا وارد یک دوره تنفس شده بود و مذاکره کنندگان برای مشورت‌های سیاسی به پایتخت‌های خود بازگشتند تا آمریکا تصمیم سیاسی خود را بگیرد.
پس از ماه‌ها گفت‌وگوهای فشرده در وین، به دلیل تعصبات غلط و تعلل در تصمیم‌گیری ایالات متحده آمریکا برای جبران اقدامات غیرقانونی این کشور در قبال ایران و برجام، به یک وضعیت بن‌بست کشیده شد.
دولت جو بایدن که مدعی رویکرد دیپلماسی در قبال ایران و تلاش برای بازگشت به برجام است، تاکنون گامی در جهت نشان دادن حسن نیت خود برنداشته است.
قریب به اتفاق کشورهای مشارکت کننده در گفت وگوها، خواهان جمع‌بندی سریع‌تر مذاکرات هستند اما دستیابی به توافق نهایی در انتظار تصمیمات سیاسی آمریکا در خصوص چند موضوع باقی‌مانده مهم و کلیدی است.
جمهوری اسلامی ایران همواره تاکید کرده است که برای رسیدن به توافقی خوب، قوی و پایدار در صورتی که طرف‌های غربی واقع‌بین باشند آمادگی دارد.
۲۵ رهبر مذهبی آمریکا نیز روز پنجشنبه به وقت محلی با انتشار بیانیه‌ای از جو بایدن، رئیس‌جمهوری این کشور خواستند تا بازگشت سریع به برنامه جامع اقدام مشترک (برجام) را دنبال کند.
این بیانیه به رهبری "کمیته دوستان قانونگذاری ملی" (FCNL) آماده شده و توسط ائتلاف گسترده ای از رهبران مذهبی و سران سازمان های مذهبی، از جمله رهبران پروتستان، کاتولیک، انجیلی و یهودی و همچنین روسای جوامع مختلف مسیحی و رئیس شورای ملی کلیساها امضا شده است.
در این بیانیه با ابراز نگرانی در خصوص برخی گزارش ها درباره مذاکرات وین برای بازگشت به برجام آمده است: ما قویاً از دولت بایدن می‌خواهیم که بر سر میز مذاکره بماند و برای صلح شجاعت عمل داشته باشد.
ساعت ۱۸:۰۰
سخنگوی بورل: نباید سفر به تهران ناگهانی تعبیر شود، از مدت‌ها قبل هماهنگ شده بود
آقای بورل در حساب توییتری خود با اشاره به اینکه کشورهای مختلف باید با توجه به دیپلماسی در جهت اجرای کامل توافق و همچنین معکوس‌کردن روند تنش‌های فعلی گام بردارند، نوشت: «به عنوان هماهنگ‌کننده برجام برای دیدار با حسین امیرعبداللهیان همتای خود و دیگر مقام‌های ایرانی به تهران سفر می‌کنم.»
بورل در حالی راهی تهران است که شب گذشته در بروکسل به همراه معاون خود، انریکه مورا با رابرت مالی نماینده ویژه آمریکا در امور ایران دیدار کرده بود.
سرویس اقدام خارجی اتحادیه اروپا هم در بیانیه‌ای ضمن تایید سفر بورل به تهران نوشت: «جوزپ بورل به عنوان بخشی از تلاش‌های جاری برای احیای بازگرداندن برجام به اجرای کامل آن در سفری دو روزه به تهران می‌رود.»
همچنین پیتر استانو، سخنگوی بورل با اشاره به اینکه این سفر از مدت‌ها پیش برنامه ریزی شده بود، گفت: «همزمانی انجام سفر و اعلام آن نباید باعث شود تا این سفر تحت عنوان «سفر ناگهانی» تعبیر شود. این برنامه از مدت‌ها قبل هماهنگ شده بود و اساسا سفرهای رسمی نماینده عالی سیاست خارجه اروپا به برنامه‌ریزی‌های زیادی نیاز دارد و باید هماهنگی‌های لازم در این خصوص با تمام طرفین صورت گیرد.»
آقای استانو همچنین با «مثبت» خواندن حضور بورل در تهران و ادامه تلاش‌ها برای احیای کامل برجام، گفت: «هدف این سفر ایفای نقش سازنده اروپا به عنوان هماهنگ کننده برجام است و ما در مجموع امیدواریم که نهایتا به توافقی جامع و موفق در این خصوص دست یابیم.»
سخنگوی دستگاه سیاست خارجی اتحادیه اروپا در خصوص چشم‌انداز پیش‌روی مذاکرات اظهار داشت: «نمی‌توانیم بگوییم که حصول توافق در شرف وقوع است یا خیر اما می‌توانیم اینگونه بگوییم که ما یا یک توافق جامع و کامل خواهیم داشت یا همه چیز به بن‌بست می‌رسد.»
حضور بورل در تهران سومین سفر مقام‌های ارشد اتحادیه اروپا از زمان توقف مذاکرات هسته‌ای در ماه مارس به ایران به شمار می‌رود. در دو سفر قبلی، انریکه مورا، نتوانسته بود در گفتگو با مقام‌های ایرانی به دست‌آورد چندانی برسد و بن‌بست‌های ایجاد شده در مسیر مذاکرات هسته‌ای همچنان بر سر جای خود باقی است.
بیش از سه ماه از آخرین دور گفتگوهای هسته‌ای ایران و قدرت‌های جهانی در وین می‌گذرد و طرفین در ماه مارس اعلام کردند دیگر موضوعی برای گفتگو باقی نمانده و تنها تصمیم‌گیری‌های طرفین باقی مانده است.
برای پایان دادن به بن بست فعلی مذاکرات طرف آمریکایی با جدیت مسئولیت های خود را بشناسد
«وانگ یی» وزیر امور خارجه چین در گفت‌وگو با همتای ایرانی با تاکید بر تلاش‌های دیپلماتیک برای پایان دادن به بن‌بست فعلی در مذاکرات، گفت «طرف آمریکایی باید با جدیت مسئولیت‌های خود را بشناسد و به خواسته‌های منطقی طرف ایرانی پاسخ مثبت دهد».
طبق روایت وزارت خارجه چین از تماس تلفنی پنجشنبه شب به تاریخ دوم تیرماه دو وزیر خارجه، چین از ایالات متحده خواست که به ایران در مورد از سرگیری پایبندی به برنامه جامع اقدام مشترک (برجام) پاسخ دهد.
در بیانیه وزارت امور خارجه چین آمده است: امیرعبداللهیان به وانگ گفت که رفتار قلدرانه آمریکا مانع اصلی مذاکرات کنونی است.
وزیر امور خارجه ایران افزود: «طرف ایرانی قاطعانه از منافع ملی خود محافظت خواهد کرد و همچنین قاطعانه متعهد به حل و فصل اختلافات از طریق مذاکره به منظور دستیابی به توافق در زودترین زمان است». طبق این بیانیه، امیرعبداللهیان همچنین گفت که تهران از نقش سازنده چین در موضوع هسته‌ای ایران قدردانی میکند.
به گزارش خبرگزاری «آناتولی»، وانگ هم در ادامه با اطمینان از حمایت قاطعانه از ایران در موضوعات مرتبط با منافع اصلی یکدیگر، به دیپلمات ارشد ایرانی گفت که چین هیچ حرکت غیرسازنده‌ای را که منجر به تشدید اوضاع شود، تایید نمی‌کند. وی با اشاره به توافق هسته‌ای افزود: همه طرف‌ها باید به حفظ منطق صحیح درست و غلط ادامه دهند و بی‌وقفه برای دست یافتن به توافق از طریق تلاش‌های دیپلماتیک ادامه دهند.
دیپلمات ارشد چینی در ادامه تاکید کرد: پکن با سیاسی شدن امور آژانس بین‌المللی انرژی اتمی مخالف است و از حل و فصل مسائل باقی‌مانده از طریق گفت‌وگو و همکاری بین آژانس بین‌المللی انرژی اتمی و طرف ایرانی حمایت میکند.
پیش‌تر، «محمد کشاورززاده» سفیر ایران در پکن در توئیتی از گفت‌وگوی تلفنی دو وزیر خارجه خبر داده بود. به گزارش فارس، امیرعبداللهیان در این گفت‌وگو ضمن تشکر از دعوت چین از جمهوری اسلامی ایران برای حضور آیت‌الله رئیسی رئیس‌جمهور ایران در اجلاس بریکس، در خصوص مذاکرات رفع تحریم‌ها، با غیرسازنده خواندن قطعنامه سیاسی آژانس بین المللی انرژی اتمی تاکید کرد: جمهوری اسلامی ایران آمادگی دارد تا با حسن نیت و جدیت به یک توافق پایدار و با حفظ منافع ملت ایران دست یابد.
حسین امیرعبداللهیان همچنین در نشست خبری مشترک پنجشنبه با سرگئی لاوروف وزیر خارجه روسیه از موضع مسکو در مخالفت با قطعنامه اخیر در شورای حکام آژانس قدردانی کرد و گفت: با آقای لاوروف بار دیگر بر سر این موضوع گفت‌وگو کردیم که در صورت ادامه گفت‌وگوها که امیدوارم در آینده نزدیک از سر گرفته شود و برنامه‌ریزی‌هایی در این رابطه در دستورکار وزارت امور خارجه قرار دارد، امیدوارم با واقع‌بینی طرف آمریکایی بتوانیم در آینده نزدیک به نقطه نهایی توافق برسیم. البته در این چارچوب بار دیگر آقای لاوروف بر حمایت از ایران و مواضع سیاسی جمهوری اسلامی ایران در مذاکرات و در صورت رسیدن به نقطه توافق، بر حمایت روسیه در این زمینه تأکید کرد.
ساعت ۱۳:۳۲
دیدار مورا با رابرت مالی درباره برجام
«انریکه مورا»، معاون مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا شامگاه پنجشنبه از رایزنی «عمیق» با «رابرت مالی»، نماینده ویژه دولت آمریکا در امور ایران درباره برجام خبر داد.
مورا در حساب کاربری خود در توییتر با انتشار تصویری از این جلسه نوشت: «شام در بروکسل با جوزپ بورل، مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا و رابرت مالی. گفت‌وگوی عمیقی درباره برجام و چشم‌اندازهای منطقه‌ای در خاورمیانه در سطح وسیع‌تر داشتیم. مالی بر عزم راسخ آمریکا برای بازگشت به توافق تأکید کرد.»
ساعاتی قبل‌تر، «دیمیتر زانچف»، سفیر اتحادیه اروپا در فلسطین اشغالی پیش‌بینی کرده بود سرانجام با ایران بر سر برنامه هسته‌ای این کشور توافق حاصل خواهد شد.
روزنامه صهیونیستی یدیعوت آحارونوت به نقل از این مقام اتحادیه اروپا نوشته اسرائیل و اتحادیه اروپا منافع مشترکی در «جلوگیری از قدرت گرفتن بیشتر ایران دارند.»
وی در بخش دیگری از اظهاراتش درباره مذاکرات رفع تحریم‌ها در وین اظهارنظر کرد و گفت: «معتقدم ما سرانجام بر سر روشی برای متوقف کردن ایران به توافق خواهیم رسید.»
مذاکرات رفع تحریم‌ها در وین از چند ماه پیش دچار وقفه شد. دولت آمریکا از زمان آغاز این مذاکرات به جای پیشنهاد دادن ابتکارهای عملی برای پیشرفت گفت‌وگوها بارها تلاش کرده طرف‌های مختلف را به کند کردن روند مذاکرات و ایجاد مانع بر سر راه آن متهم کند.
کشورهای غربی و به ویژه آمریکا در ماه‌های گذشته، بعد از وقفه در مذاکرات وین، به رویه همیشگی خود در متوسل شدن به عملیات‌های روانی و رسانه‌ای جهت مقصرنمایی ایران و سلب مسئولیت از خود روی آورده‌اند.
این کشورها ابتدا با متصل کردن موضوع مذاکرات به جنگ اوکراین ادعا کردند که روسیه مانع از پیشبرد گفت‌وگوها شده است.
بعد از آنکه «سرگئی لاوروف»، وزیر امور خارجه روسیه در جریان سفر «حسین امیرعبداللهیان»، وزیر امور خارجه ایران تصریح کرد که موضوع درخواست ضمانت مسکو برای همکاری با ایران پس از اجرای کامل برجام مانعی برای ادامه گفت‌وگوها نیست، کشورهای غربی به برجسته‌سازی یک موضوع ایران پرداخته و مدعی شدند درخواست تهران برای حذف نام سپاه پاسداران انقلاب اسلامی از فهرست سازمان‌های اصطلاحاً تروریستی مذاکرات را به بن‌بست کشانده است.
یکی از دلایل عدم انجام اقدامات لازم از سوی طرف‌های آمریکایی در مذاکرات وین مخالفت‌های نماینده‌های کنگره با سیاست‌های دولت بایدن در خصوص برجام بوده است. از جمله انتقادات این گروه از قانونگذاران آمریکایی این است که برجام به همه حوزه‌های اختلاف آمریکا با ایران از جمله فعالیت‌های منطقه‌ای و برنامه موشکی ایران نمی‌پردازد.
;